2024: Terugblik naar 2012

2012

Op zondag 29 juli 2012 maakte V250-stel 4806 zijn eerste inzet in de reizigersdienst. Het stel reed een slag Amsterdam - Rotterdam v.v. Op 17 januari 2013 werden de stellen definitief (naar later bleek) uit de dienst genomen.

Stel 4809 te Amsterdam Centraal op 12 januari 2013

Traxx-locomotief 186 002 (duwend) en 186 009 (trekkend) op weg van Amsterdam Centraal naar Brussel Midi (30 maart 2019).

2012 - 2023

Op het hsl-traject rijden naast Thalys- en Eurostar-stellen toch vooral locomotieven - die ontwikkeld zijn voor het trekken van  goederentreinen - met rijtuigen uit de jaren 80 van de vorige eeuw. Maximale snelheid: 160 kilometer per uur.

Hoe komt het dat begin 2023 de Nederlandse Spoorwegen (NS) nog steeds niet in staat is om hogesnelheidstreinen in te zetten?

Het antwoord lijkt simpel. De NS had 16 V250-stellen besteld (en de NMBS 3), maar die bleken technisch niet goed. Maar klopt dat antwoord wel? 17 van de in België en Nederland afgekeurde stellen rijden in Italië sinds 2019 honderden kilometers per dag. Als ETR.700 zijn de voormalige V250-stellen bijvoorbeeld dagelijks tussen Milaan en Venetië onderweg.

Zou het wel een technische oorzaak hebben dat Nederland en België afscheid hebben genomen van de stellen? Er waren terechte commentaren dat de productie niet aan alle standaarden voldeed en feit is dat bij eerste inzet problemen aan grondplaten en deuren voorkwamen én dat er corrosievorming was aan de draaistellen. Ook waren er problemen aan de elektrische installatie. De fabrikant gaf destijds aan dat alle problemen te verhelpen zijn. Hij lijkt gelijk te hebben gekregen - getuige de probleemloze inzet van de stellen door Trenitalia onder de naam Frecciargento (zilveren pijl) en later Frecciarossa (rode pijl). Mogelijk had het testprogramma van de trein in Nederland en België grondiger aangepakt moeten worden en hadden de kinderziektes voor indiensttreding kunnen worden opgelost?

ETR.700-stel 4809 te Milano Centraal (23 februari 2022)

Stel 700-11 (4811) te Milano Centrale op 3 mei 2023 in de Frecciarossa-uitvoering

Uiteindelijk blijft er maar één duidelijke oorzaak over voor het mislukken van het V250-project, en dat is een politieke. De samenwerking tussen NS en NMBS was gedurende het hele totstandkomingsproces van de V250 al lastig. De NMBS vond in het eerste falen van de V250-stellen reden om het project te aborteren en de NS een voet dwars te zetten. Met uiteindelijk de reiziger (die met sukkeldrafje wordt vervoerd over de hsl) en de belastingbetaler (vervroegd afschrijven van het V250-materieel en de aanschaf van het Coradia Stream materiaal) als slachtoffers. Het Fyra-fiasco kostte de NS uiteindelijk 772 miljoen euro.

Een nieuwe start in 2023?

Wanneer zou het Coradia Stream materiaal de goederenlocomotieven en de oude personenrijtuigen geheel overbodig maken? In het weekend van 2 en 3 juli 2022 stelde de NS de treistellen officieel voor. In Rotterdam Centraal waren de stellen 3121 en 3122 toegankelijk voor het publiek.

Op 19 april 2023 - ruim tien jaar nadat de laatste V250 werd ingezet - maakte de eerste twee Coradia Stream stellen gekoppeld hun opwachting in de Nederlandse dienstregeling: van Amsterdam Centraal naar Rotterdam Centraal en v.v. De Intercity Nieuwe Generatie (ICNG) - zo noemt de NS het materieel - heeft de toekomst.

Coradia Stream stel 3116 strandde door een defect in de buurt van Roelofarendsveen. Het stel maakte een proefrit op 3 oktober 2022. Deze stellen zijn de opvolger van de V250-stellen.

Fyra 2.0 of Intercity Defect?

De Coradia Stream stellen werden met een vertraging van twee jaar voor het eerst ingezet in de Nederlandse dienstregeling. Ruim een jaar na de inzet met reizigers van de eerste stellen maakt NRC Handelsblad de balans op. Wat blijkt? De meeste stellen staan of met gebreken aan de kant in Nederland of zijn in het buitenland voor reparatie. Van de 109 beschikbare stellen zijn er 44 inzetbaar; de rest heeft gebreken.

Een van de oorzaken is dat het geen product is dat standaard door de leverancier kon worden geleverd. De Nederlandse opdrachtgever had zoveel specifieke wensen; dat de standaard zo moest worden aangepast dat er feitelijk een nieuw treinstel moest worden gemaakt. Italië (Trenitalia) nam wel standaard Coradia Stream stellen af en die inzet geeft geen problemen.

Bij het bekend maken van de order in 2016 spreekt de NS over een "beproefd concept" en "technologie die zich al bewezen heeft"; de praktijk lijkt een andere. De herinneringen aan de V250-stellen die reden onder de productnaam Fyra dringen zich op.

Reizigers en NS-medewerkers noemen de Intercity Nieuwe Generatie dan ook al Fyra 2.0 of Intercity Defect. Dat laatste is een knipoog naar de productnaam die de opvolger was van de Fyra: Intercity Direct. 15% van de inzetbare stellen is te laat op het aankomststation. Er is een baaierd van problemen: onjuiste meldingen van het remsysteem, haperende binnendeuren, problemen met de uitschuifbare treeplanken, fouten met het klimaatsysteem. Daarnaast heeft een flink aantal stellen problemen met de lasnaden. Het lassen is met robots gebeurd; daar had de fabikant geen ervaring mee. Fouten in het laswerk kunnen leiden tot scheuren en breuken.

De NS is optimistisch en heeft het over kinderziektes die je pas ontdekt als je de stellen met reizigers beproeft. Men gaat er vanuit dat de software update van de zomer 2024 leidt tot het oplossen van de problemen met de binnendeuren en de onterechte meldingen over het remsysteem

www.v250.nl

datum bewerking: 27 VII 2024