NS Plan W
In het begin van de jaren zeventig van de vorige eeuw groeide de belangstelling voor het vervoer op de verbinding Brussel - Amsterdam v.v. Het toen ingezette materieel: de Benelux-hondenkoppen (Mat '57) konden de vraag niet meer aan. Men heeft toen gestudeerd met welk materieel men de toegenomen vraag ging beantwoorden. Een optie die serieus onderzocht is of men geen bi-courante versie Plan V - geschikt voor 1500 Volt en 3000 Volt - kon maken. Die treinstellen waren in Nederland de opvolger van het hondenkop-materieel. Uiteindelijk heeft men besloten om een trekduw-trein samen te stellen uit min of meer bestaand materieel. Als locomotief koos men voor de NMBS-reeks 25. De nummers 2515 - 2522 werden omgebouwd tot tweespanningslocomotieven zodat inzet in België en Nederland tot de mogelijkheden ging behoren. Ze werden omgenummerd in 2551 - 2558.
Rijtuig 50 84 21-30 454 stond als los rijtuig te Rotterdam Centraal (juli 1982). Foto: Cock Koelewijn.
Plan W 50 84 21-30 454 in de binnenlandse Nederlandse intercitydienst, op 1 mei 1984 te Vlissingen. (foto: Wim Berwald).
De locomotieven werkten samen met een stuurstandrijtuig dat gemaakt was uit een plan D rijtuig met een restauratie en een bagage-afdeling. Tussen de locomotief en het plan D-rijtuig werden de volgende rijtuigen ingezet: drie NS-rijtuigen plan W, en twee NMBS-rijtuigen (Type I4) en incidenteel een NS-postrijtuig plan L. De plan W rijtuigen in 1967 en 1968 gebouwd bij Werkspoor in Utrecht in een deelserie van 23 rijtuigen. Ze waren in eerste instantie B4101 - B4118 en B4120 - B4123 genummerd en bedoeld voor inzet naar Duitsland. Later werden de rijtuigen omgenummerd in de serie 50 84 21-30 401 - 50 84 21-30 428. Voor de Beneluxdienst krijgen de eerste 20 rijtuigen weer een nieuw nummer: 50 84 21-30 451 - 50 84 21-30 474. Later werden ook de twee overgebleven rijtuigen (rijtuig 50 84 21-30 423 was in juni 1970 te Duitsland verongelukt) toegevoegd aan deze serie. De rijtuigen werden voorzien van een gele band.
Plan W 50 84 31-30 455-3 staat op 24 november 2023 te Amersfoort Centraal, samen met locomotief 2205 en plan E 50 84 87-37 222-1. Locomotief en rijtuigen zijn in bezit van Stichting Historisch Dieselmaterieel.
• In november 1973 werden twee plan W1-rijtuigen verbouwd om dienst te kunnen doen in de trek-duw-treinen. De rijtuigen 50 84 21-30 411 en 415 werden in dat verband omgenummerd naar 50 84 21-30 461 en 465.
• In december 1973 werden twee plan W1-rijtuigen verbouwd. De rijtuigen 50 84 21-30 406 en 418 werden omgenummerd naar 50 84 21-30 456 en 468.
• In januari 1974 werd een plan W1-rijtuigen verbouwd. Rijtuigen 50 84 21-30 412 werd omgenummerd naar 50 84 21-30 462.
• In februari 1974 werden twee plan W1-rijtuigen verbouwd. De rijtuigen 50 84 21-30 413 en 422 werden omgenummerd naar 50 84 21-30 463 en 472.
De eerste inzet van de trek-duw-treinen in de Beneluxdienst vond plaats op 1 april 1974.
Plan W rijtuig 50 84 21-30 456 te Rotterdam CS op 19 april 1985. Dit rijtuig werd ingezet in een binnenlandse intercitytrein achter een locomotief van de NS-serie 1100. (foto: Wim Berwald)
Een onbekend plan W rijtuig naast een Stuurstandrijtuig plan D te Amsterdam Zaanstraat, mei 1987 (foto Wim Berwald).
Plan W rijtuig 50 84 21-30 475 werd na de Beneluxdienst omgenummerd naar 50 84 21-37 475. In die hoedanigheid gezien op 14 augustus 1998 te Den Haag CS.
Na vervanging van de Plan W rijtuigen in de Beneluxdienst door ICR-rijtuigen keerden ze terug in de binnenlandse dienst. Ze werden in geel blauwe intercity kleuren geschilderd en kregen de nummers 50 84 21-37 451 t/m 50 84 21-37 477.
Plan W rijtuig 50 84 21-30 453 werd na de Beneluxdienst omgenummerd naar 50 84 21-37 453. In die hoedanigheid gezien op 25 juli 2002 te Maastricht.
